Η μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης, οι Ευρωεκλογές και το παράδειγμα ενός άξιου δημόσιου λειτουργού-Άρθρο του Δημήτρη Κιρμικίρογλου

Οι δημόσιες διοικήσεις αντιμετωπίζουν, επίσης, αυξανόμενες δυσκολίες να εξασφαλίσουν εργατικό δυναμικό με κρίσιμες δεξιότητες και σταθερή, μακροχρόνια σταδιοδρομία εντός των δημόσιων οργανισμών. Ειδικά οι λιγότερο στελεχωμένες περιφερειακές και τοπικές διοικήσεις έχουν ακόμα περισσότερα εμπόδια να προσελκύσουν ταλέντα, ενώ μεγάλα κύματα συνταξιοδότησης αναμένονται την επόμενη δεκαετία λόγω γήρανσης του πληθυσμού. Λαμβάνοντας υπόψη και τις χρονοβόρες διαδικασίες προσλήψεων, διακυβεύεται πλέον η συνέχεια, η σταθερότητα, η προσαρμοστικότητα και η καλή παροχή των υπηρεσιών τους.

Κρίσιμος μπορεί να αποδειχθεί εδώ ο ρόλος της ΕΕ, που έχει αναπτύξει πλήθος εργαλείων, για να στηρίξει τον διοικητικό μετασχηματισμό των κρατών μελών. Το Μέσο Τεχνικής Υποστήριξης (TSI) παρέχει εμπειρογνωμοσύνη για την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων και την εφαρμογή ενωσιακής νομοθεσίας. Δύο συμπληρωματικά δίκτυα, η Ομάδα Εμπειρογνωμόνων και το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Δημόσιας Διοίκησης (EUPAN), συμβάλλουν στην ανταλλαγή τεχνογνωσίας και επιτυχημένων πρακτικών. Με την εμβληματική πρωτοβουλία #ComPAct δε που ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για πρώτη φορά η ΕΕ επιδιώκει συστηματικά τη διαμόρφωση ενός Κοινού Ευρωπαϊκού Διοικητικού Χώρου.

Στις προαναφερόμενες προκλήσεις απαντά εξίσου η Εθνική Στρατηγική για μια νέα, σύγχρονη και αποτελεσματική δημόσια διοίκηση, που ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και η Υπουργός Εσωτερικών Νίκη Κεραμέως έθεσε ως κεντρική μεταρρυθμιστική προτεραιότητα. Σε αυτό το πλαίσιο, η Ελλάδα συμμετέχει στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα ανταλλαγών διοικητικών στελεχών PACE, το “διοικητικό Erasmus”, που διαμορφώνει μια ευρωπαϊκή κοινότητα εξειδικευμένων υπαλλήλων. Ήδη, το Υπουργείο Εσωτερικών οργάνωσε και υποδέχτηκε την πρώτη αποστολή στελεχών από Γαλλία, Ιταλία, Πορτογαλία και Βουλγαρία, ενώ η Γενική Γραμματεία Δημόσιας Διοίκησης αναλαμβάνει πλέον συντονιστικό ρόλο για την αποστολή στελεχών δέκα υπουργείων σε ευρωπαϊκές χώρες. Η Ελλάδα θεσμοθέτησε επίσης το Ενιαίο Πλαίσιο Δεξιοτήτων, συνδέοντας τις επαγγελματικές δεξιότητες με την αξιολόγηση, τη στοχοθεσία, την καινοτομία και το νέο πλαίσιο επιλογής διοικήσεων, όπου σύντομα θα έχουμε τους πρώτους διοικητές των Υγειονομικών Περιφερειών και Νοσοκομείων. Παράλληλα, το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης υλοποιεί, με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, 250.000 εκπαιδεύσεις για αναβάθμιση (upskilling) και επανειδίκευση (reskilling) υπαλλήλων.

Για να γίνει αντιληπτή η σημασία της επαγγελματικής ενδυνάμωσης των στελεχών της δημόσιας διοίκησης, αρκεί να θυμηθούμε ένα λαμπρό παράδειγμα δημόσιου λειτουργού, που βρέθηκε στο πλευρό του αδιαμφισβήτητου πρωτεργάτη της ένταξης της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Στον Γιώργο Κοντογεώργη, Υπουργό άνευ χαρτοφυλακίου επί των σχέσεων μετά των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Τεχνοκράτης, με ανεκτίμητη συμβολή στις διαπραγματεύσεις, ήταν από εκείνους τους δημοσίους υπαλλήλους, που πρόσφεραν πολλά για την πατρίδα, αλλά δεν διεκδίκησαν τη δημοσιότητα. Ανήκε στην ομάδα των περίφημων Γενικών Διευθυντών, που γνώριζαν πλήρως τα θέματά τους και αποτελούσαν τη ραχοκοκαλιά της διοίκησης ως το 1982, οπότε και δυστυχώς καταργήθηκε ο θεσμός. Την ακεραιότητα και τις ικανότητες του είχε διακρίνει, σύμφωνα με τον κ. Μολυβιάτη, ο Καραμανλής, «γι’ αυτό και του ανέθεσε τη σπουδαιότερη αποστολή, την ένταξη στην ΕΟΚ». Ενδεικτικό του ρόλου του στις διαπραγματεύσεις είναι ότι ο Καραμανλής τον έχρισε πρώτο Έλληνα Επίτροπο το 1980.

44 χρόνια μετά, η ελληνική Δημόσια Διοίκηση πλέον επηρεάζεται, υποστηρίζεται και συνδέεται στενά με τις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ως Έλληνες και ως Ευρωπαίοι, λοιπόν, ας επιλέξουμε στις φετινές Ευρωεκλογές με κριτήριο (και) το τι Δημόσια Διοίκηση θέλουμε. Τι κράτος θέλουμε. Είναι και αυτό ένα από τα πολλά που διακυβεύονται σε αυτές τις κρίσιμες κάλπες.